header

لقمان مقام علم و حكمت

home
list
archive
درباره وبلاگ
--بسم الله الرحمن الرحیم-- --وَلَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَمَن یَشْكُرْ فَإِنَّمَا یَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ-- هر آینه به لقمان حکمت دادیم و گفتیم : خدا را سپاس گوی ، زیرا هر، که سپاس گوید به سود خود سپاس گفته ، و هر که ناسپاسی کند خدا بی نیاز و ستودنی است./ پيامبر اسلام(ص) فرمود: « هر كسي كه سوره لقمان را بخواند در قيامت رفيق و دوست او است و به عدد كساني كه كار نيك يا بد انجام دادند( به حكم امر به معروف و نهي از منكر در برابر آنها) ده حسنه به او داده مي شود.»
آمار وبلاگ

تعداد بازدیدها :

339680

تعداد نوشته ها :

708

تعداد نظرات :

19

آیه قرآن تصادفی

روزشمار فاطمیه تاریخ روز
اوقات شرعی تماس با ما

انتخاب دوست

الدر المنثور عن الحنظليّ :

قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إذا أرَدتَ أن تُؤاخِيَ رَجُلاً فَأَغضِبهُ قَبلَ ذلِكَ ، فَإِن أنصَفَكَ عِندَ غَضَبِهِ وإلاّ فَاحذَرهُ .

الدرّ المنثور

ـ به نقل از حنظلى ـ: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! هر گاه خواستى با مردى برادرى كنى ، پيش از آن، او را خشمگين كن؛ اگر انصاف را رعايت كرد ، با او برادرى آغاز كن و گرنه، از او كناره بگير».


(0) نظر

انتخاب دوست

الاختصاص :

قالَ لُقمانُ : ثَلاثَةٌ لا يُعرَفونَ إلاّ في ثَلاثَةِ مَواضِعَ : لا يُعرَفُ الحَليمُ إلاّ عِندَ الغَضَبِ ، ولا يُعرَفُ الشُّجاعُ إلاّ فِي الحَربِ ، ولا تَعرِفُ أخاكَ إلاّ عِندَ حاجَتِكَ إلَيهِ .

الاختصاص :

لقمان گفت: «سه كس جز در سه جا شناخته نمى‏شوند: بردبار ، به هنگام غضب و شجاع ، به هنگام نبرد و برادر ، به هنگام نيازت به او» .


(0) نظر

ادب انتخاب خدمتكار

بهجة المَجالس واُنس المُجالس :

قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إيّاكَ وخِدمَةَ العَينِ . 
قالَ : وما خِدمَةُ العَينِ ؟ 
قالَ : ألاّ يَكونَ لَكَ عَبدٌ لا يَخدِمُكَ إلاّ حَيثُ يَراكَ .

بَهجة المَجالس واُنس المُجالس :

لقمان به پسرش گفت : «اى پسرم ! چشم استخدام نكن ». 
گفت : استخدام چشم ، چيست ؟ 
گفت : «يعنى چنين غلامى نداشته باش كه جز وقتى كه تو را مى‏بيند، به تو خدمت نكند» .

(0) نظر

ادب معاشرت با دشمنان

الاختصاص عن الأوزاعيّ

ـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، اِستَكثِر مِنَ الأَصدِقاءِ ، ولا تَأمَن مِنَ الأَعداءِ ؛ فَإِنَّ الغِلَّ في صُدورِهِم مِثلُ الماءِ تَحتَ الرَّمادِ .

الاختصاص

ـ به نقل از اَوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: پسرم! دوستان را زياد كن، و از دشمنان ايمن مباش؛ زيرا كينه در سينه‏هاى آنان، مانند، آب زير خاكستر است.


(0) نظر

ادب معاشرت با دشمنان

بهجة المَجالس واُنس المُجالس :

قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، مَن قَصَّرَ فِي الخُصومَةِ خُصِمَ، ومَن بالَغَ فيها أثِمَ، فَقُلِ الحَقَّ ولَو عَلى نَفسِكَ ولاتُبالِ مَن غَضِبَ .

بَهجة المَجالس واُنس المُجالس :

لقمان به پسرش گفت : «اى پسرم ! هر كه در دشمنى كوتاهى كند ، مورد دشمنى قرار مى‏گيرد ، و هر كه در آن زياده‏روى كند ، گناهكار است . پس حق را بگو ؛ هر چند بر زيان تو باشد و به كسى كه [از حقگويىِ تو] خشم نمايد، اعتنا نكن ».


(0) نظر

ادب معاشرت با دشمنان

عنه عليه السلام :

كانَ فيما أوصى بِهِ لُقمانُ ابنَهُ ناتانَ أن قالَ لَهُ : يا بُنَيَّ ، لِيَكُن مِمّا تَتَسَلَّحُ بِهِ عَلى عَدُوِّكَ فَتَصرَعُهُ المُماسَحَةُ وإعلانُ الرِّضا عَنهُ ، ولا تُزاوِلهُ بِالمُجانَبَةِ فَيَبدُوَ لَهُ ما في نَفسِكَ فَيَتَأَهَّبَ لَكَ .

امام صادق عليه السلام :

در سفارش لقمان به پسرش ناتان است كه گفت: «اى پسرم! از جمله چيزهايى كه بايد داشته باشى تا بتواند تو را در برابر دشمن، مسلّح گرداند و زمينگيرش كند ، نرم‏زبانى با دشمن و اعلان رضايت از اوست؛ ولى با كناره‏گيرى ، او را رها نكن؛چرا كه در اين صورت ، آنچه در ضمير توست ، برايش آشكار مى‏شود و آن گاه، خود را برايت آماده مى‏كند ».


(0) نظر

ادب معاشرت با دشمنان

الإمام الصادق عليه السلام :

لَمّا وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ فَقالَ : ... يا بُنَيَّ ، لِيَكُن مِمّا تَستَظهِرُ بِهِ عَلى عَدُوِّكَ الوَرَعُ عَنِ المَحارِمِ ، وَالفَضلُ في دينِكَ ، وَالصِّيانَةُ لِمُرُوَّتِكَ ، وَالإِكرامُ لِنَفسِكَ أن لا تُدَنِّسَها بِمَعاصِي الرَّحمنِ ومَساوِي الأَخلاقِ وقَبيحِ الأَفعالِ . 
وَاكتُم سِرَّكَ ، وأحسِن سَريرَتَكَ ؛ فَإِنَّكَ إذا فَعَلتَ ذلِكَ آمَنتَ بِسِترِ اللّه‏ِ أن يُصيبَ عَدُوُّكَ مِنكَ عَورَةً ، أو يَقدِرَ مِنكَ عَلى زَلَّةٍ ، ولاَ تَأمَنَنَّ مَكرَهُ فَيُصيبَ مِنكَ غِرَّةً في بَعضِ حالاتِكَ ، وإذَا استَمكَنَ مِنكَ وَثَبَ عَلَيكَ ولَم يُقِلكَ عَثرَةً . 
وَليَكُن مِمّا تَتَسَلَّحُ بِهِ عَلى عَدُوِّكَ إعلانُ الرِّضا عَنهُ ، وَاستَصغِرِ الكَثيرَ في طَلَبِ المَنفَعَةِ ، وَاستَعظِمِ الصَّغيرَ في رُكوبِ المَضَرَّةِ .

امام صادق عليه السلام :

وقتى كه لقمان پسرش را موعظه مى‏كرد ، به او گفت: « . . . اى پسرم! چيزهايى كه مى‏خواهى با آنها بر دشمنت چيره شوى، اينها باشند: پرهيز از محرّمات، برترى در دينت ، حفظ جوان‏مردى‏ات ، تكريم نفس خود تا به نافرمانى‏هاى خداى رحمان و اخلاق بد و كردار زشت، آلوده نگردد. 
رازت را پنهان كن و باطنت را نيكو گردان؛ چرا كه هر گاه چنين كردى ، در پناه خداوند خواهى بود تا از دستيازىِ دشمن بر نقطه ضعف تو و يا پى بردن او به لغزشت ، در امان بمانى . خود را از حيله دشمن، در امان نبين تا مبادا در برخى از حالات ، فريبش را بخورى . هر گاه توانست، به تو حمله مى‏كند و هيچ لغزشى را از تو نمى‏بخشد. 
بايد يكى از سلاح‏هايى كه تو در برابر دشمنت به كار مى‏گيرى، اعلان رضايت از او باشد. در جلب منفعت، بسيار را اندك، و در زيان ديدن ، كوچك را بزرگ بشمار» .

(0) نظر

ادب معاشرت با پادشاه

نثر الدر :

دَخَلَ كَعبٌ عَلى عُمَرَ فَأَدناهُ وأمَرَهُ بِالجُلوسِ إلى جَنبِهِ فَتَنَحّى كَعبٌ‏قَليلاً ، فَقالَ لَهُ عُمَرُ : وما مَنَعَكَ مِنَ الجُلوسِ إلى جَنبي ؟ 
فَقالَ : لِأَنّي وَجَدتُ في حِكمَةِ لُقمانَ مِمّا أوصى بِهِ ابنَهُ قالَ : يا بُنَيَّ ، إذا قَعَدتَ لِذي سُلطانٍ فَليَكُن بَينَكَ وبَينَهُ مَقعَدُ رَجُلٍ ، فَلَعَلَّهُ أن يَأتِيَهُ مَن هُوَ آثَرُ عِندَهُ مِنكَ فَيُريدَ أن تَتَنَحّى لَهُ عَن مَجلِسِكَ فَيَكونُ ذلِكَ نَقصا عَلَيكَ وشَينا .

نثر الدُّر :

كعب بر عمر وارد شد و نزدش رفت. عمر ، دستور داد كه در كنارش بنشيند؛ ولى كعب ، اندكى دورتر نشست . عمر گفت : چه چيزْ تو را از نشستن در كنار من، باز داشت ؟ 
گفت : آنچه من در حكمت لقمان ديدم؛ آن جا كه به پسرش سفارش كرده و گفته است : «اى پسرم ! هر گاه پيش قدرتمندى نشستى ، بايد بين تو و او ، به اندازه جاى نشستن يك نفر فاصله باشد ؛ چرا كه شايد كسى وارد شود كه نزد او، برتر از تو باشد و او بخواهد تو را از جايى كه نشسته‏اى ، دور كند و اين ، براى تو نقص و خوارى است » .


(0) نظر

ادب معاشرت با پادشاه

ربيع الأبرار :

لُقمانُ : لا تُقارِبِ السُّلطانَ إذا غَضِبَ ، ولاَ البَحرَ إذا مَدَّ .

ربيع الأبرار :

لقمان گفت : «هنگام خشمِ پادشاه، به او نزديك نشو ، و هنگامى كه دريا به خروش آمده ، نزديك آن هم نشو» .


(0) نظر

ادب معاشرت با پادشاه

إرشاد القلوب :

مِن وَصِيَّةِ لُقمانَ عليه السلام لاِبنِهِ ، قالَ : ... يا بُنَيَّ ، ثَلاثَةٌ تَجِبُ مُداراتُهُم : المَريضُ وَالسُّلطانُ وَالمَرأَةُ .

إرشاد القلوب:

از سفارش لقمان به پسرش است كه گفت : « . . . اى پسرم! سه طايفه‏اند كه مدارا با آنها لازم است: بيمار، پادشاه و زن».


(0) نظر

ادب معاشرت با پادشاه

الاختصاص عن الأوزاعيّ

ـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، لا تُجاوِرَنَّ المُلوكَ فَيَقتُلوكَ ، ولا تُطِعهُم فَتَكفُرَ .

الاختصاص

ـ به نقل از اَوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: اى پسرم! با پادشاهان، همسايگى نكن، كه تو را مى‏كشند و اطاعتشان نكن، كه كافر مى‏شوى.

(0) نظر

ادب معاشرت با پادشاه

الإمام الصادق عليه السلام :

قالَ لُقمانُ عليه السلام : يا بُنَيَّ ، إنِ احتَجتَ إلَى السُّلطانِ فَلا تُكثِرِ الإِلحاحَ عَلَيهِ ، ولا تَطلُب حاجَتَكَ مِنهُ إلاّ في مَواضِعِ الطَّلَبِ ، وذلِكَ حينَ الرِّضا وطيبِ النَّفسِ ، ولا تَضجَرَنَّ بِطَلَبِ حاجَةٍ ؛ فَإِنَّ قَضاءَها بِيَدِ اللّه‏ِ ولَها أوقاتٌ ، ولكِنِ ارغَب إلَى اللّه‏ِ وسَلهُ ، وحَرِّك أصابِعَكَ إلَيهِ .

امام صادق عليه السلام :

لقمان گفت: «اى پسرم! اگر محتاج پادشاه شدى ، زياد اصرار نكن و حاجت خود را جز در جاى مناسبِ درخواست ، از او نخواه، و آن، هنگام خشنودى و خوش‏حالى است. و در طلب حاجت ، بى‏قرارى نكن؛ زيرا برآورده شدن آن، به دست خداست و آن هم اوقاتى دارد ؛ ولى تمايل و توجّهت، به خداوند باشد و از او بخواه و انگشتانت را به سوى او بجنبان».


(0) نظر

برترين ايمان-منبع: آپارات

(0) نظر

ادب معاشرت با مردم

نثر الدر :

قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، تَوَدَّد إِلَى النّاسِ ؛ فَإِنَّ التَوَدُّدَ إلَيهِم أمنٌ ، ومُعاداتَهُم خَوفٌ .

نثر الدُّر :

لقمان به پسرش گفت : «پسرم ! با مردم، دوستى كن ؛ چرا كه دوستى با آنان ، مايه امن است و دشمنى‏شان، مايه هراس» .

(0) نظر

ادب معاشرت با مردم

محاضرات الاُدباء :

قالَ لُقمانُ : الإخوانُ ثَلاثَةٌ : مُخالِبٌ ومُحاسِبٌ ومُراغِبٌ ، فَالمُخالِبُ : الَّذي يَنالُ مِن مَعروفِكَ ، ولا يُكافِئُكَ . وَالمُحاسِبُ : الَّذي يُنيلُكَ بِقَدرِ ما يُصيبُ مِنكَ . وَالمُراغِبُ : الَّذي يَرغَبُ في مُواصَلَتِكَ بِغَيرِ طَمَعٍ .

محاضرات الاُدباء :

لقمان عليه السلام گفت : «برادران ، سه دسته‏اند : نيرنگباز ، حسابكش ، و علاقه‏مند . نيرنگباز ، كسى است كه از خوبىِ تو استفاده مى‏كند ؛ ولى به تو فايده نمى‏رساند . حسابكش ، كسى است كه به اندازه‏اى كه از تو بهره جسته ، به تو فايده مى‏رساند . علاقه‏مند ، كسى است كه بدون طمع به دوستى ، به تو عشق مى‏ورزد» .

(0) نظر

ادب معاشرت با مردم

المواعظ العددية :

قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ : لا تُهِن مَن أطاعَ اللّه‏َ ، ولا تُكرِم مَن عَصَى اللّه‏َ .

المواعظ العددية :

لقمان به پسرش گفت : «كسى را كه از خدا اطاعت مى‏كند ، خوار نكن ، و كسى را كه از خدا نافرمانى مى‏كند ، احترام نكن ».


(0) نظر
X